Տեր Աստծո մեծությունը ցույց է տալիս այն, որ Իր բազմազանության մեջ Նա միշտ հայտնվում է Իր փրկության ծրագրի համաձայն: Ելից 3–րդ գլխում մարգարեն ուզում է իմանալ, թե ինչ է իր հայրերի Աստծո անունը, որը հայտնվել է և ուղարկում է իրեն. «Եվ Մովսեսն ասաց Աստծուն. «Ահա ես գնում եմ Իսրայելի որդիների մոտ և կասեմ նրանց. «Ձեր հայրերի Աստվածն ինձ ձեզ մոտ է ուղարկել», և երբ ինձ ասեն, թե ինչ է նրա անունը, ես ի՞նչ ասեմ նրանց»: Եվ Աստված ասաց Մովսե- սին.«Ես եմ ՈՐ ԵՄ: Եվ ասաց.«Այսպես ասա Իսրայելի որդիներին. «Ինձ ԵՄը ուղարկեց ձեզ մոտ»: Նաև Աստված ասաց Մովսեսին. «Այսպես ասա Իսրայելի որդիներին. “Ձեր հայրերի Եհովա Աստվածը՝ Աբրահամի Աստ- վածը, Իսահակի Աստվածը և Հակոբի Աստվածը ինձ ձեզ մոտ ուղարկեց”: Այս է իմ անունը հավիտյան և այս է իմ հիշատակը ազգից ազգ» (Ելից 3:13–15): Ուրեմն, ո՞վ ուղարկեց Իր ծառային: Բնականաբար, «ԵՍ ԵՄ»–ը: Նա է իր հայրերի Աստվածը: Չնայած Իր անվանումների և հայտնությունների բազմազանությանը՝ թե՛ Հին, թե՛ Նոր Կտակարանում Նա նույնն է մնում: Իսրայելի ժողովրդի հետ ուխտ կնքելուց առաջ Աստված հայտնվեց Իր ուխտի Անունով: Այդ եբրայական անունը՝ YHWH, այսօր էլ այնքան սրբազան է հրեաների համար, որ չեն արտաբերում (Ամովս 6:10), այլ փոխարինում են Ադոնայ անունով: Այնուամենայնիվ, դա է Տեր Աստծո անունը Իսրայելի համար Հին կտակարանում. «Եվ Աստված խոսեց Մովսեսի հետ և ասաց նրան. «Ես եմ Եհովան: Ես երևացի Աբրահամին, Իսահակին և Հակոբին Ամենակարող Աստծո անունով, բայց իմ Եհովա (Էլոհիմ Եհովա) անունով նրանց չհայտնվեցի» (Ելից 6:2,3): ԱՅՍՊԵՍ Է ԱՍՈՒՄ ՏԵՐԸ. «Ամեն տեղ, ուր իմ անունը հիշել տամ, քեզ մոտ պիտի գամ ու քեզ պիտի օրհնեմ» (Ելից 20:24): Աստծո «ԵՍ ԵՄ»–ը ամփոփված է Իր հայտնություններից յուրաքանչյուրում: Դա Նրա «գերիշխանության անձնական հռչակումն է», և միաժա- մանակ մարդկանց ուղղված խոստում է. «Ես այստեղ եմ քեզ համար, Ես քեզ ուղեկցում եմ Իմ ներկայությամբ»: «ԵՍ ԵՄ»–ի մեջ է ամփոփված Աստծո անունը՝ YHWH՝ ՅԱՀՎԵ: Նա է Ինքն Իրեն գոյություն ունեցողը, Հավիտենականը, ամեն կյանքի Աղբյուրը, Սկիզբը, որի միջոցով և որի մեջ ամեն բան գոյություն ունի: Իր մարգարեների և ժողովրդի հետ հաճախ տարբեր համատեքստերում խոսում է որպես «ԵՍ ԵՄ»: Նա ասում է վեհությամբ. «Ես եմ Եհովան՝ քո Աստվածը, որ քեզ Եգիպտոսի երկրից՝ ծառայության տնից հանեցի…»: «Այսպես է ասում Տերը՝ Իսրայելի Թագավորը և նրա Փրկիչը՝ զորաց Տերը: Ես եմ Առաջինը, և ես եմ Վերջինը. և ինձանից ջոկ Աստված չկա» (Ելից 20:2, Ես.44:6): Տեր Աստվածը միակ «ԵՍ ԵՄ»–ն է, ինչպես նաև «Ես կլինեմ»–ը, որովհետև Նա արդեն այն է, ինչ լինելու է: Միայն Նրանով և Նրա միջոցով մենք կարող ենք դառնալ և լինել այն, ինչի համար մեզ սահմնանել է: Որպեսզի չմոռանանք Նա ևս մեկ անգամ է ասում. «Լսիր ինձ, ո՛վ Հակոբ և իմ կանչած Իսրայել. Ես նույնն եմ, Ես Առաջինն եմ, հենց Վերջինն էլ Ես եմ» (Ես.48:12): Նոր Կտակարանում տեսնում ենք «ԵՍ ԵՄ»–ի հայտնությունների բազմազանությունը Որդու մեջ: Հիսուսի ասած յոթ «ԵՍ ԵՄ»–ները նկատվել են շատ հավատացյալների կողմից. «ԵՍ ԵՄ աշխարհի Լույսը: ԵՍ ԵՄ բարի Հովիվը: ԵՍ ԵՄ Ճանապարհը, Ճշմարտությունը և Կյանքը: ԵՍ ԵՄ Դուռը: ԵՍ ԵՄ Կյանքի Հացը: ԵՍ ԵՄ Հարությունն ու Կյանքը»: Նույն Տերն ասում է. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. Աբրահամից առաջ ԵՄ ԵՍ»: Հայտնության գրքում լսում ենք Նրա վկայությունը այս խոսքերով. «Ես եմ Ալֆան և Օմեգան,— ասում է Տերը, Նա, որ է, և որ էր, և որ գալու է՝ Ամենակալը… ես եմ Առաջինն ու Վերջինը և կենդանի եղողը: Ես մեռած էի և ահա կենդանի եմ հավիտյանս հավիտենից: Ամեն: Եվ դժոխքի ու մահվան բանալիներն ունեմ» (Հայտն.1:8, 17,18): Աստծո հայտնության ճանաչումը որպես «ԵՍ ԵՄ»՝ Հիսուս Քրիստոս Փրկչի մեջ անհրաժեշտ է մեր փրկության համար: Նա Ինքն է շեշտում այս փաստը ասելով. «Արդ, ես ձեզ ասացի. “Ձեր մեղքերի մեջ կմեռնեք, որովհետև եթե չհավատաք, որ ԵՍ ԵՄ, ձեր մեղքերի մեջ կմեռնեք”» (Հովհ.8:24): Այստեղ խոսքը վարդապետության կամ գիտության մասին չէ, այլ լինելու՝ հավիտյան ապրելու կամ չլինելու հարց է, այսինքն՝ ճշմարիտ հավատք պետք է ունենալ փրկություն բերող Փրկչի հանդեպ, որը փրկում է և դարձնում երանելի: Միայն Աստծո Որդու մեջ ունենք Փրկիչ և փրկություն: Տերը՝ Աստծո կերպարանքն ունենալով՝ «Իր անձն ունայնացրեց և ծառայի կերպարանք առնելով, մարդկանց նման լինելով ու կերպարանքով մարդու պես գտնվելով՝ Իրեն խոնարհեցրեց ու հնազանդ եղավ մինչև մահ, այն էլ՝ խաչի մահվան» (Փիլիպ.2:7,8): Հանուն մարդկանց Նա մարդ դաձավ: Նա ծնվեց որպես Որդի, փաթաթվեց խանձարուրով և դրվեց մսուրը: Ավելի բնական և մարդկային լինել հնարավոր չէր. այդպես Խոսքը մարմին դարձավ և բնակվեց մեր մեջ: Դա կատարվեց մեր պատճառով, որպեսզի այս խոսքը կատարվի. «Որովհետև Աստված… ուղարկելով իր Որդուն մեղքի մարմնի նմանությամբ և մեղքի համար և մեղքին դատապարտեց այն մարմնի մեջ» (Հռոմ.8:3): Որդու ծննդյան ժամանակ մեզ տրված վկայությունը սա է. «Այսօր ձեզ Դավթի քաղաքում մի Փրկիչ ծնվեց, որ է՝ Օծյալ Տերը» (Ղուկ.2:11): Պողոսը, որն ընտրյալ անոթ էր և գերբնական կոչում էր ստացել, որի պատճառով առանձնահատուկ պատասխանատվություն էր կրում, գրում է Քրիստոսի մեջ Աստծո խորհրդի մասին. «Որպեսզի նրանց սրտերը մխիթարվեն սիրով իրար միացած, և կատարյալ իմաստության ամեն ճոխության հասնեն, այսինքն՝ Աստծո և Հոր և Քրիստոսի խորհուրդն իմանալուն, որի մեջ ծածկված կան իմաստության և գիտության բոլոր գանձերը …որովհետև Նրա մեջ Աստվածության ամբողջ լիությունը բնակված է մարմնապես: Եվ դուք նրանով լցված եք, որովհետև նա է ամեն իշխանության և պետության գլուխը» (Կողոս.2:2,3,9,10): Մարգարեներն ու առաքյալները ենթադրություններ չեն արել, Տերը նրանց հայտնվել է տարբեր ձևերով: Հին Կտակարանում Տեր Աստվածը Ազատիչն է, Փրկիչը, Թագավորը, Հովիվը և այսպես շարունակ: Նոր Կտակարանում մեր փրկության համար այդ ամենը իրականացավ Որդու մեջ, որը փրկության ծրագրի կենտրոնն է: «Ոչ ոք Հոր մոտ չի գալիս, եթե ոչ ինձանով» և «Ինձ տեսնողը Հորը տեսավ»: Նա, ով Աստծուն Քրիստոսի մեջ չի տեսնում, նույնիսկ Նրան նայելով, անցնում է Նրա կողքով առանց Նրան ճանաչելու: Այն բանից հետո, երբ Հիսուսը այդքան խոսեց Հոր մասին, ասաց. «Եթե ինձ ճանաչեիք, իմ Հորն էլ կճանաչեիք: Սրանից հետո նրան ճանաչեցիք և տեսաք նրան»: Փիլիպոսը նրան ասաց. «Տե՛ր, ցույց տուր մեզ Հորը, և բավական է մեզ»: Հիսուսը նրան ասաց. «Այսքան ժամանակ ձեզ հետ եմ, և ինձ չճանաչեցի՞ր, Փիլիպպո՛ս: Ինձ տեսնողը Հորը տեսավ. իսկ դու ինչպե՞ս ես ասում. “Ցույց տու՛ր մեզ Հորը”» (Հովհ.14:7–9): Սա հստակ պատասխան է, որը դուրս է եկել հենց Աստծո բերանից: Հին Կտակարանում Տերը՝ Յահվեն, խոստանում է Իր ժողովրդին. «Մեծապես ուրախացիր, ո՛վ Սիոնի աղջիկ, ցնծությամբ աղաղակիր, ո՛վ Երուսաղեմի աղջիկ, ահա քո Թագավորը գալիս է քեզ մոտ, նա արդար ու փրկագործ է, հեզ և էշի վրա հեծած, այսինքն էշի ձագի՝ ավանակի վրա» (Զաք.9:9): Նոր Կտակարանում Հիսուսն է Թագավորը, որը Ծաղկազարդի կիրակին մտավ Երուսաղեմ, աղաղակների ուղեկցությամբ և էշի ավանակի վրա հեծած: Այդ մասին կարող ենք կարդալ Մատթ.21–րդ գլխում և զուգահեռ հատվածներում: Իսրայելի համար Փրկիչը և Թագավորը Տերն Ինքն էր. մինչդեռ Իր առաջին գալստյան ժամանակ, նրանք Նրան չնայեցին փրկագնման տեսանկյունից և արդեն այն ժամանակ սպասում էին Թագավորության վերականգնմանը: Նույնիսկ Նրա աշակերտները Նրան հարցրին. «Տե՛ր, այս ժամանա՞կ ես Իսրայելի թագավորությունը վերականգնելու» (Գործք 1:6): Նրանք այն ժամանակ չհասկացան, որ նախ անհրաժեշտ էին Նրա չարչարանքների և մահվան միջոցով ազատագրումը (Ես.53) և մահվան վրա հաղթանակը (Ովսե 13:14): Հին Կտակարանում Աստծուն ճանաչում ենք եբրայական քառագրով՝ YHWH, որը ծագում է Յահվե անունից: Նոր Կտակարանում Տիրոջ անունը, որն ազդարարվեց Գաբրիել հրեշտակի կողմից, իրականում հնչում է Յահշուա, որը նշանակում է «Յահվեն փրկում է»: Որպեսզի աշխարհը կարողանա տեսնել և ուշադրություն դարձնել, այդ քառագիրը, որը ցույց էր տալիս Հին Կտակարանի Ուխտի անունը, եբրայերեն գրված էր նաև խաչյալ Հիսուսի խաչի վերևում գտնվող, այն ժամանակվա երեք ամենահայտնի լեզուներով գրված տախտակի վրա: Կարող եք համեմատել Հովհ.19:19 համարի եբրայական տեքստի հետ: