Դժվար է պատկերացնել, բայց պատմությունը և աշխարհիկ հետազոտողները ճշմարտացի են համարում Աստվածածաշունչը, ոչ թե աստվածաբանների մեկնությունները: Այս վիճելի թեմայի վերաբերյալ բազմաթիվ պնդումները միաբան ճշմարտացի են համարում Աստվածաշունչը: Այսպես, ոչ ոք չի կարող հենց այնպես անցնել դրա կողքով: Մենք պետք է մեզ հարցնենք, թե, որպես քրիստոնյաներ, ի՞նչ ընդհանուր բան ունենք «Աստվածության պատկերների» և այն գաղափարների հետ, որոնք ծագում են անտիկ հեթանոսությունից, որտեղ, ոչ թե Զոհը, այլ գիտությունն է փրկում: Միտրայի պաշտամունքի մեջ, որտեղ նույնպես ուսուցանվում է երրորդություն աստծո գաղափարը, գոյություն ունի այս տեսությունը. «Երկրորդ արարչագործության ժամանակ «մեծ հայրը» ծնեց կենդանի հոգուն: «Մեծ հայրը» ուղարկեց «երրորդ ուղարկվածին», որը հաղթեց դևերին» (Chronik der Menschheit): Նա, ով դիտում է Ուիլբալդ Կիրֆելի «Die dreikՓpfige Gottheit» («Եռագլուխ աստվածություն») գրքի Երրորդության բազմաթիվ նկարները, նմանություններ է գտնում «քրիստոնեական» Երրորդության նկարագրության հետ: Մենք ներկայացնում ենք միայն մեկ էջ Herder–Lexikon–ից, որը կաթոլիկ ուղղվածություն ունի: Նկարները, որոնք ներկայացվում են որպես իրազննական ուսուցում (տես հավելվածը), կարող են փրկարար ցնցում առաջացնել: Փաստերի իրական զարգացման մեջ տեսնում ենք, որ ոչ միայն Աստված, Իր մարմնավորման միջոցով, որպես Էմմանունել, «ընկավ» մարդկանց ձեռքը, այլև ցավոք սրտի Իր Խոսքն էլ է ընկել մարդկանց ձեռքը: Ձեռքներդ հեռու՛ Աստծուց: Մենք չենք Նրան ձևավորելու, այլ Նա է մեզ ձևավորում: Նա այնպիսին չէ, ինչպիսին մենք ենք պատկերացնում: Նա այնպիսին է, ինչպիսին մեզ հայտնվել է Իր բազմազանության մեջ: Ոչ միայն աստվածաբաններն ու պատմաբաններն են արտահայտվել Երրորդության թեմայի վերաբերյալ, այլև ուրիշ բարձրաստիճան մարդիկ: Մեզ մոտ՝ Գերմանիայում, նրանց ցուցակում են այնպիսի հայտնի անուններ, ինչպիսիք են Մովսես Մենդելսոնը և և նախկին կանցլեր Հելմուտ Շմիդտը: Մ. Մենդելսոնը գրել է. «Ես չեմ կարող հավատ ընծայել որևէ վկայության, որը, ըստ իմ համոզմունքի, հակասում է որևէ անվիճելի Ճշմարտության: Ըստ Նոր Կտակարանի վկայության (ինչպես, որ նկարագրված է հրատարակված վարդապետական գրքերում), ես պետք է հավատայի. 1) Աստվածային Էակի մեջ ապրող Երրորդությանը, 2) Աստվածության Աստվածներից մեկի մարդ դառնալուն 3)որ Աստվածության անձերից մեկը տառապել է հրաժարվելով Իր աստվածային մեծությունից, 4)որ Աստվածության առաջին Անձը գոհ է եղել երկրորդ Անձի տառապանքների, մահվան և նվաստացման պատճառով և ուրիշ նման բաների, որոնք բխում են այս նախադասություններից և կորստի են տանում իմ հավիտենական փրկությունը… եթե այս վարդապետությունը գտնեի Հին Կտակարանում, պետք է մերժեի նաև Հին Կտակա- րանը, և եթե մի հրաշագործ այդ վարդապետության ճշմարտացիությունը ապացուցելու համար իմ աչքերի առջև հարություն տար դարեր շարունակ թաղված բոլոր մեռելներին, ես կասեի. «Հրաշագործը հարություն տվեց մեռելներին, բայց ես չեմ կարող ընդունել նրա վարդա- պետությունը» (H.–J. Gamm, Das Judentum): Հելմուտ Շմիդտը ասել է մի հարցազրույցի ժամանակ. «Ես հավատում եմ, որ Աստված պատմու- թյան Տերն է, բայց ինձ համար պարզ չէ, թե ինչու Նա պետք է Երրոր- դություն լինի» (ACP Magazin 4/1997): Պարզ կարող է լինել միայն այն, ինչ ճշմարիտ է: Ամեն ոչ ճշմարիտ բան, մնում է անորոշ: Աստված շատ զորավոր կերպով հակաճառում է նրանց, ովքեր ասում են, որ Ինքը «Երրորդություն» է առաքյալի հետևյալ խոսքերով. «Բայց մեկի դեպքում միջնորդ չի լինում, իսկ Աստված մեկ է» (Գաղատ.3:20): Աստվածաշնչում ոչ մի անգամ գրված չէ, որ Նա երեք է մեկի մեջ: Դա կարող է ցնցել շատերին, որովհետև մինչև հիմա ուրիշ բան չենք լսել: Անշուշտ «Երրորդությունը» աստվածաբանության «բանալի բառն» է, «ամենասրբազան բանը»: Բայց Աստծո բառարանում այն բնավ չի հանդիպում: Մենք պետք է գիտակցենք, որ Աստվածության թեման քննարկելիս, մենք պետք է գիտակցենք, որ կանգնած ենք հայտնության սրբազան հողի վրա, որը անհասանելի և փակ է մնում մարդկային տրամաբանության համար: Բոլոր քրիստոնեական «վարդապետական համակարգերը» վկայակոչում են Աստվածաշունչը: Աստծո Խոսքը վկայակոչելը անչափ կարևոր է, բայց եթե դա արվում է որոշակի մտադրությամբ, երբ սուրբգրային հատվածները հանում են իրենց համատեքստից և տեղադրում են իրենց սեփական հասկացողության մեջ, ապա դա կարելի է համեմատել այն բանի հետ, ինչ արդեն թշնամին արել է Եդեմի պարտեզում Աստծո ասածների հետ: Տիրոջ այս խոսքերը՝ «Պարտեզի ամեն ծառից համարձակ կեր…» (Ծննդոց 2:16), թշնամին ներկայացրեց շուռ տված տեսքով, ավելացնելով «չ». «Իրա՞վ Աստված ասաց, որ պարտեզի ոչ մի ծառից չուտեք» (Ծննդոց 3:1): Թշնամին միշտ մնում է նույն թեմայի մեջ, բայց երբեք չի մնում Ճշմարտության մեջ: Դա մեզ հիշեցնում է այն, երբ սատանան փորձության ժամանակ եկավ մեր Տիրոջ մոտ «Գրված է» խոսքով, որպեսզի Նրան անկման տանի համատեքստից հանած և սխալ կերպով մեջբերված սուրբգրային հատվածների միջոցով: Մինչդեռ Հիսուսը նրան պատասխանեց. «Նաև գրված է» խոսքով (Մատթ.4:7): Ահա թե ինչն է կարևոր. ոչ թե պետք է ուշադրություն դարձնել առանձին սուրբգրային հատվածներին, որոնցով զարդարվում են, օգտագործում են իրենց համար և պահանջում են դրանք, այլ հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել մոռացված սուրբգրային հատվածներին, որոնցից խուսափում են: Աստվածաշնչի ոչ մի խոսք, ոչ մի բառ չպետք է փոխանակել, կամ համատեքստից հանել: Ամեն բառ պատկանում է այն համատեքստին, որում գտնվում է և պետք է մնա այնպես, ինչպես կա: Օրինակ, երբ օգտագործված է «Աստված» բառը, չպետք է փոխարինել «Տեր» բառով: Այնտեղ, որ- տեղ գրված է «Հայր», ուրեմն հենց Հոր մասին է խոսքը, և չպետք է փոխարինել «Որդի» բառով, կամ հակառակը: Ոչ թե Հայրը, այլ Որդին է մահացել, որը Տերն է: Բայց մենք ոչ թե Տիրոջ կամ Որդու որդիներն ենք, այլ Աստծո զավակներն ենք և կարող ենք Աստծուն կանչել «Աբբա»՝ Հայր: Նույնը վերաբերում է «մարդու Որդի», «Աստծո Որդի», «Դավթի Որդի» և մյուս անվանումներին, որովհետև նրանք պետք է մնան այնտեղ, որտեղ դրված են: Նա, ով չի հար- գում այս կարգը, ցույց է տալիս, որ ինքը չի հասկացել, որ Սուրբ Գրքում Աստված ամեն ինչ կարգավորել է, և այդպիսի մարդը միայն մեծ խառնաշ- փոթություն է առաջացնում: Ուշ թե շուտ, ամեն մարդու հետաքրքրում է Աստծո վերաբերյալ թեման: Աստվածաբանները հատկապես փորձել են այն պարզաբանել իրենց հասկացողությամբ: Մինչդեռ աստվածաբանները մարգարեներ չեն, իսկ ջատագովները՝ առաքյալներ: Նրանք փորձել են ըմբռնել Խոսքի տառը իրենց բանականությամբ: Բայց հավիտյան ուժի մեջ է Պողոս առաքյալի ասած այս խոսքը. «Բայց Աստված մեզ Իր Հոգով հայտնեց, որովհետև Հոգին բոլոր բաները քննում է, Աստծո խորքն էլ» (1Կորնթ. 2:10):