Դևի, վիշապի երկիր տապալելուց անմիջապես հետո կարդում ենք. «Սրա համար ուրախացեք, ով երկինք, և որ բնակված եք նրանում. վա՜յ երկրին և ծովին (և նրանցում բնակողներին), որ Բանսարկուն վայր իջավ ձեզ մոտ, որ մեծ բարկություն ունի, գիտենալով, որ քիչ ժամանակ ունի» (Հայտ. 12:12): Անկասկած, այստեղ խոսքը գնում է հափշտակության և Հազարամյա Թագավորության սկզբի միջև ընկած փոքր ժամանակամիջոցի մասին: Ժամանակի այս հատվածում սատանան կթափի իր ամբողջ կատաղությունը նեռի միջոցով: Այն ժամանակ, հանդես գալով իր փոխանորդ՝ անօրենի միջոցով, նա ակնհայտ կցուցաբերի իր էությունը: Այնուհետև, երբ նրան չհաջողվեց կուլ տալ հաղթողների խմբին, որոնք հասան «կատարյալ մարդ լինելուն Քրիստոսի կատարյալ հասակի չափովը» (Եփ. 4:13) և դրա համար Հայտ. 12–ում անվանվեցին «արու զավակ», նա հարձակվում է եկեղեցու մնացորդի վրա: Նա է կինը, որը մի արու զավակ ծնեց, «...որ պիտի բոլոր ազգերին երկաթե գավազանով հովվե» (Հայտ. 12:5): Այդ խոսքը վերաբերում է ոչ միայն Քրիստոսին, այլև հանդիսանում է յոթը խոստմունքներից մեկը, որ տրվեց հաղթողներին: «Եվ ով որ հաղթում է և իմ գործերը պահում մինչև վերջը, նրան իշխանություն կտամ ազգերի վրա. և նա կհովվի նրանց երկաթե գավազանով,...» (Հայտ. 2:26–27): Աստվածաշնչյան խորհրդանիշներում առաջին հերթին Իսրայելը Հին Կտակարանում, և հետո եկեղեցին անվանվում է «կին»: Հայտնությունը խոսում է երկու բոլորովին տարբեր եկեղեցիների մասին՝ Քրիստոսի եկեղեցու և նեռի եկեղեցու մասին: Ճշմարիտ եկեղեցու պատկերը մենք գտնում ենք Հայտ. 12–ում, մինչդեռ նեռի եկեղեցին նկարագրված է 17–րդ գլխում: Հովհաննեսը Հայտ. 12–ում տեսավ մի կին, արեգակն իր վրա առած: Դա նշանակում է, որ Հիսուս Քրիստոսը, ճշմարտության արեգակը, լուսավորում է եկեղեցին: Ոտքերի տակի լուսինը նշանակում է, որ նա կանգնած է հիմքի վրա, այսինքն Հին Կտակարանի և մարգարեական Խոսքի: Ինչպես լուսինը արտացոլում է արևի լույսը, այնպես էլ Հին Կտակարանը ճշմարտության արևածագով և մարգարեությունների կատարվելով Նոր Կտակարանում լուսավորվում է և արտացոլում այդ լույսը: Կնոջ գլխի վրայի տասներկու աստղերի պսակը խորհրդանշում է տասներկու առաքյալների վարդապետության պսակը նորկտակարանյան եկեղեցու վրա (Գործ. 2:42): Բոլոր շրջաններում կային կանչվածներ և ընտյալներ: Հաղթողների խումբը կազմված է ընտրյալներից, մնացած եկեղեցին՝ կանչվածներից: Նրանք ևս մաքուր են ու սուրբ, և այդ է պատճառը, որ մեր Տիրոջ առակի մեջ նույնպես ներկայացված են կույսերով, թեև հիմար՝ հակառակ իմաստունների, որոնք մտան հարսանյաց խնջույքին (Մատթ. 25): Մնացյալ եկեղեցին սկզբից կխուսափի սատանայի հարձակումից և գերբնական ձևով կկերակրվի անապատում, ինչպես դա եղավ իր ժամանակին Իսրայելի հետ. «Եվ կինը փախավ անապատը, ուր Աստվածանից պատրաստված տեղ ուներ, որ այնտեղ կերակրեն նրան հազար երկուհարյուրվաթսուն օր: ... Եվ այն կնկան երկու մեծ արծվի թև տրվեցավ, որ թռչի անապատն՝ իր տեղը, ուր որ կերակրվում է մի ժամանակ, և ժամանակներ, և կես ժամանակ օձի երեսից» (Հայտ. 12:6,14): Տրված է նույնիսկ ճշգրիտ ժամանակահատվածը, այսինքն՝ երեքուկես տարին, որում նա կպահպանվի և կկերակրվի: Անմիջապես դրանից հետո մենք տեսնում ենք երրորդ խումբը, որի վրա հարձակվում է սատանան. «Եվ վիշապը բարկացավ այն կնկա վրա և գնաց պատերազմ անելու նրա մյուս զավակների (նույն սերմից մյուսների) հետ, որ Աստծո պատվիրանքը պահում են և Հիսուս Քրիստոսի վկայությունն ունեն» (Հայտ. 12:17): Այստեղ, անկասկած, խոսքը գնում է 144 հազար իսրայելացիների մասին: Նրանք նույն սերմից են, միայն թե ուրիշ դիրք ունեն: Հայտ. 14–ում գրված է նրանց մասին. «Սրանք են, որ կանանց հետ չխառնակվեցան, որովհետև կույս են» (Հայտ. 14:4): Դա նշանակում է, որ նրանք երբեք չեն պատկանա որևէ քրիստոնեական եկեղեցու կան խմբավորման: Նրանք կկանչվեն միայն եկեղեցու–-հարսի հափշտակումից հետո երկու վկաների ծառայության միջոցով: Նրանք կգան հավատքի և կկնքվեն մինչև բարկության դատաստանների սկսվելը (Հայտ. 7:1–8): Դանիէլ մարգարեն տեղեկություն ստացավ Աստծո ժամանակային ծրագրի մասին Իսրայելի հետ: Ով այդ ժամանակաբաշխումը ճիշտ է հասկանում, նա կարող է ճիշտ դասավորել իրադարձությունների ընթացքը հափշտակումի և Հազարամյա Թագավորության հիմնելու միջև: Դան. 9:24–27–ում խոսքը գնում է յոթանասուն յոթնյակի մասին, որտեղ յոթնյակը, մարգարեական նայելով նշանակում է 7 տարի: Ինչպես միանշանակ հետևում է 24 համարից, դա որոշված է Դանիյելի ժողովրդի, այսինքն Իսրայելի և սուրբ քաղաք Երուսաղեմի համար: Այնտեղ նշված է երեք ժամանակամիջոց. յոթ յոթնյակ, վաթսուներկու յոթնյակ, մեկ յոթնյակ: Ամենամեծ կարևորությունը ներկայացնում է այն փաստը, որ վաթսուներկու յոթնյակի և դրանց նախորդող յոթ յոթնյակի լրանալուց հետո Քրիստոսը (26 համ.) մահով կդատապարտվի: 27 համարում կարդում ենք. «Եվ նա (իշխանը, նեռը) պետք է զորացնե ուխտը շատերի համար մեկ յոթնյակ, և յոթնյակի կեսին պիտի դադարեցնի զոհը և պատարագը, և տաճարի ծայրի վրա ավերածի պղծությունը կլինի մինչև որ վերջնական և նախասահմանյալ պատուհասը կթափվի ավերածի վրա»: Այն ժամանակվանից, երբ տրվեց Երուսաղեմի վերականգնման հրամանը (445 թ. Ք.ա.), մինչև Քրիստոսի մահը, անցել է ուղիղ 483 տարի, այսինքն 67 յոթնյակ, 69x7=483: Երբ կավարտվի շնորհքի ժամանակը ժողովուրդների համար և եկեղեցի–հարսը կհափշտակվի, այն ժամանակ Իսրայելի համար կսկսվի վերջին յոթնյակը: Այդ ժամանակի կեսը որոշված է երկու վկաների ծառայության համար, մյուս կեսը՝ մեծ նեղության ժամանակն է: Հայտ. 11–ի համաձայն այդ երկու մարգարեները կկատարեն իրենց ծառայությունը երեքուկես տարվա ընթացքում: Այդ ծառայության շնորհիվ կկանչվեն 144 հազարը Իսրայելի տասներկու ցեղերից և կկնքվեն, ինչպես շարադրվում է Հայտ. 7:3–8: Երրորդ համարում գրված է. «Վնաս մի տաք ոչ երկրին, ոչ ծովին, և ոչ էլ ծառերին, մինչև որ մեր Աստծո ծառաների վրա կնիք դնենք նրանց ճակատներումը»: Դա նշանակում է, որ երեքուկես տարվա Աստծո դատաստանի և բարկության նեղությունը կարող է գալ 144 հազարի կնքելուց հետո միայն: Այն ժամանակ կկատարվի Զաքարիա մարգարեի ասածը, որ կթափվի Իսրայելի վրա շնորհքի և աղոթքի հոգին, «...և նրանք պիտի մտիկ տան ինձ, որին խաչեցին և սուգ պիտի անեն նրա վրա...»(Զաք. 12:10–11): Հրեաները չընդունեցին և չճանաչեցին իրենց Մեսսիային Նրա առաջին գալուստի ժամանակ (Հովհ. 1:11): Ինչպես Հովսեփը Հին Կտակարանում իր եղբայրներին բացվեց միայն նրանց երկրորդ գալուստի ժամանակ (Գործ. 7:13), այնպես էլ հրեաները կճանաչեն իրենց Մեսսիային երբոր Նա երկրորդ անգամ կգա նրանց մոտ: Հովսեփը իրեն կին վերցրեց հեթանոսներից և ամուսնացավ: Նա թողեց նրան պալատում և բացվեց եղբայրներին առանց ուրիշների ներկայության: «Դուրս հանեցեք բոլոր այդ մարդիկը իմ մոտից. և մոտը մարդ չկար երբոր Հովսեփն իրան ճանաչեցրեց իր եղբայրն երին» (Ծնն. 45:1): Ճիշտ այդպես էլ Քրիստոսը ժողովուրդներից եկեղեցի–հարսին Իր մոտ, Գառի հարսանյաց խնջույքին վերցնելուց հետո կթողնի նրան երկնային պալատներում և Ինքը միայնակ, առանց որևէ ուղեկցության, կբացվի Իր եղբայրներին, երբոր կլրանա և կկնքվի թիվը: Դա Իր առաջին գալուստն է Նրա վերադարձից և եկեղեցու հափշտակումից հետո: Հովհաննեսը տեսել էր Իրեն այդ կապակցությամբ ինչպես Գառը, և Իր հետ 144 հազար Սիոն սարի վրա (Հայտ. 14): Սիոն սարը հանդիսանում է կենտրոնական կետ. որտեղից Աստծո գործունեությունը հայտնի է դառնում ամբողջ աշխարհին. «Եվ բնաջինջ է անելու այս սարի վրա երեսի ծածկոցը, որ ծածկում է բոլոր ժողովուրդներին, և այն վարագույրը, որ վարագուրված է բոլոր ազգերի վրա» (Ես. 25:7): Այն ժամանակ Իսրայելը կիմանա, որ իր հետ կապած Հին Ուխտը մնում է ուժի մեջ: Տեր Աստվածը, երբ տվեց նրանց օրենքը, իջավ Սինա լեռան վրա Հրեշտակի տեսքով երևելի ձևով: Դրա համար, երբ խոսքը գնում է Ուխտի մասին, Նա անվանված է «ուխտի հրեշտակ» (Մաղ. 3:1): Ստեփաննոսը նույնպես ասաց Գործ. 7:38–ում, երբ խոսում եր Մովսեսի մասին. «Սա է, որ եղավ ժողովրդի մեջ անապատումն այն հրեշտակի հետ, որի հետ Սինա սարումը խոսեց` և մեր հայրերի հետ. որ կենդանի պատգամներ առավ, որ տա մեզ»: Նրանից հետո, երբ Տերը կբացվի Իր եղբայրներին, Նա, համաձայն Հայտ. 10–ի, կտիրի հողին և ծովին առաջին տիրոջ իրավունքով: Դա կլինի Իր երկրորդ գալուստը եկեղեցի–հարսի հափշտակումից հետո: «Եվ մի ուրիշ զորավոր հրեշտակ տեսա երկնքիցը վայր գալիս, և ամպ հագած և գլխին ծիածան. և նրա երեսը արեգակի նման, և նրա ոտները կրակի սյունի պես» (Հայտ. 10:1): Ծիածանը Սուրբ Գրքում Ուխտի նշան է հանդիսանում (Ծնն. 9): Այդ գլխում յոթ անգամ ասվում է Ուխտի մասին և բազմաթիվ անգամներ` ծիածանի, որպես Ուխտի նշան: Եզեկիել մարգարեն տեսավ Աստծուն գահի վրա: Նա հայտնում է. «...և պայծառություն նրա շուրջը: Ծիածանի կերպարանքի նման, որ լինում է ամպումը անձրև օրը, այնպես էր այն պայծառության շուրջանակի» (Եզեկ. 1:27–28): Նույն նկարագրությունը գտնում ենք Հայտ. 4:2–3–ում. «...և ահա մի աթոռ կար երկնքումը, և աթոռի վրա մեկը նստած. Եվ նստողը յասպիս և սարդիոն քարի երևույթի նման էր. Եվ աթոռի չորս կողմովը ծիածան կար զմրուխտի երևույթի նման»: Ծիածանը պետք է նշանակի, որ Նոր Ուխտը Իսրայելի համար գործում է: «Եվ այս է իմ ուխտը նրանց հետ, երբոր նրանց մեղքերը վեր առնեմ» (Հռոմ. 11:27, Եբր. 8:6–13): «Եվ նա իր ձեռքումը մի փոքր գիրք ուներ բացած» (Հայտ. 10:2): Դա նշանակում է, որ այդ գալստյան ժամանակ կնքված գիրքը արդեն բացած կլինի: «Եվ իր աջ ոտքը դրավ ծովի վրա, և ձախը հողի վրա. Եվ մեծ ձայնով աղաղակեց ինչպես առյուծն է գոռում»: Այստեղ մենք տեսնում ենք փրկություն ցույց տվող Գառի վերափոխումը թագավոր նշանակող առյուծի: 144 կնքվածների համար Նա հանդիսանում է նախ և առաջ Գառ, նրանց փրկիչը. «սրանք են, որ Գառի հետևից գնում են, ուր որ նա գնա. սրանք փրկվեցան մարդկանցից Աստծուն և Գառին իբրև երախայրի» (Հայտ. 14:4): Ովսէէ մարգարեն նույնպես ասաց. «Տիրոջ հետևից պիտի գնան. առյուծի պես է գոչելու նա. երբոր նա գոչե, որդիքը կգան արագապես...» (Ովս. 11:10): Նույնպես հնչում են Ամովսի խոսքերը. «Տերը Սիոնից պիտի կանչե և Երուսա-ղեմից պիտի տա իր ձայնը...» (Ամովս 1:2): «Եվ Տերը պիտի գոչե Սիոնից, և Երուսաղեմից ձայն պիտի տա, և երկինքը և երկիրը պիտի դողան. բայց Տերը ապավեն կլինի իր ժողովրդի համար, և ամրոց Իսրայելի որդկանց համար» (Յովել 3:16): Հայտ. 5–ում Տերը նույնպես անվանված է առյուծ. «ահա հաղթեց առյուծը, որ Յուդայի ցեղիցն է` Դավիթի արմատը, որ գիրքը բանա և նրա յոթը կնիքները լուծե» (5 համար): Երբ Հակոբը օրհնում էր իր որդի Յուդային, նա Հոգով ասում էր մարգարեական խոսքեր. «Առյուծի ձագ է Յուդան, ... Չպակասե իշխողությունը Յուդայից, և օրենսդիրը, նրա ոտքերի մեջտեղից. Մինչև որ Սելովը գա. Եվ նրանն է ժողովուրդների հնազանդությունը» (Ծնն. 49:9–10): «Եվ մեծ ձայնով աղաղակեց ինչպես առյուծը գոռում է. և երբոր աղաղակեց, այն յոթը որոտմունքն իրանց ձայնովը խոսեցին» (Հայտ. 10:3): Աստված խոսում է որոտմունքի ձայնով. «Մեկ լսեցեք նրա ձայնի որոտմունքը..., Զարմանալի որոտում է Աստված իր ձայնովը» (Յոբ 37:2,5): «Եվ երկնքիցը ձայն եղավ... Եվ ժողովուրդը, որ կանգնած էր և լսում էր, ասում էին. Որոտմունք եղավ« (Հովհ. 12:28,29): Այն, ինչ խոսեցին յոթ որոտմունքը կնքվեց և չգրվեց, դրա համար չի կարելի դա քարոզել: Դա վերաբերում է Աստծո այդ ժամանակվա եզրափակիչ խորհրդավոր գործողություններին: Այդ զորեղ Հրեշտակը իր աջ ձեռքը դեպի երկինք բարձրացրեց «և երդվավ հավիտյանս հավիտենից Կենդանիովը, որ ստեղծեց երկինքը և ինչ որ նրանում է, և երկիրև և ինչ որ նրանում է, և ծովը և ինչ որ նրանում է. թե այլևս ժամանակ չկա» (Հայտ. 10:6): Դանիէլ մարգարեն 12–րդ գլխում տեսել էր նույն այդ իրադարձությունը նախապես: Իր «Մինչև ե՞րբ է այս սքանչելեաց վերջը» հարցի պատասխանը միանշանակ է. Եվ ես լսեցի, որ այն կտավ հագած մարդը, որ գետի ջրերից վեր էր, իր աջ և ձախ ձեռքը բարձրացրեց դեպի երկինքը և երդում արավ հավիտյանս կենդանի եղողովը, թե մի ժամանակ, երկու ժամանակներ և կես. և երբոր վերջանա սուրբ ժողովրդի ձեռքի փշրվիլը, այս ամենը պիտի կատարվի» (7 համար): Գրքի այդ համարի համաձայն երդումից միչև աշխարհի այս համակարգի վերջը և Հազարամյա Թագավորության սկիզբը սահմաբված է երեքուկես տարի: Ի մի բերենք ևս մեկ անգամ: Երկու մարգարեներն էլ կատարում են իրենց ծառայությունը երեքուկես տարվա ընթացքում: Այդ ժամանակահատվածում ոչ ոք չի կարող նրանց վնասել քանզի նրանք ունեն բացարձակ աստվածային իշխանություն. «կրակ է դուրս գալիս նրանց բերանիցը և լափում է նրանց թշնամիներին» (Հայտ. 11:5): Նրանց ծառայության նկարագրումը մեզ հիշեցնում է երկու մարգարեների. Մովսեսին և Եղյային: Ենթադրությունը, որ Ենովքը հանդիսանում է երկու վկաներից մեկը սխալ է: Ենովքը` Ադամից յոթերորդը, խորհրդանիշ էր (նախատիպ) այդ յոթերորդ շրջանի վերջում ապրողների համար, որոնք կփոխվեն և կհամբարձվեն առանց մահը ճաշակելու: Դա Մովսեսը և Եղիան էին, որ եկան այլակերպության սարը (Մատթ. 17): Երկուսի անուններն էլ հիշատակվում են Հին Կտակարանի վերջին երեք համարներում (Մաղ. 4:4–6): Նրանց ծառայության վերջում, որպես նրանց քարոզչության արդյունք 144 հազար հրեաներ հավաքված են Սիոն սարի վրա: Նրանց մոտ է իջնում Տերը և բացվում է որպես Մեսսիա, Աստծո Գառ: Նույն ժամին, երբ Իսրայելացիները կիմանան Աստծո հետ կնքված Նոր Ուխտի մասին, նրանք կիմանան նաև թե ով է նեռը, որը այն ժամանակ կպատռի իր ուխտը (պայմանագիրը), որը կնքել էլ Իսրայելի հետ յոթ տարով (Դան. 9:27): Դրանով սկսվում է մեծ նեղությունը և հալածանքը. «...և իշխանություն տրվեցավ նրան քառասուներկու ամիս իր ուզածն անելու: ... Եվ նրան իշխանություն տրվեցավ, որ սուրբերի հետ պատերազմ անե և նրանց հաղթե» (Հայտ. 13:5,7): Դանիէլ մարգարեն մարգարեացավ Բարձրյալի սուրբերի մասին «...և նրանք պիտի նրա ձեռքը տրվեն մինչև մի ժամանակ և (երկու) ժամանակներ և կես ժամանակ» (Դան. 7:25): Կարո՞ղ է ավելի պարզ լինել: Այդ ահեղ հալածանքների ժամանակի ընթացքում 144 կնքվածները պետք է մարտիրոսական մահով մեռնեն: Սկզբից կսպանվեն երկու վկաները, որոնք ավարտել են իրենց վկայությունը (Հայտ. 11:7), հետո մնացածը, ինչպես գրված է հինգերորդ կնիքի մեջ (Հայտ. 6:9–11): Սրան է վերաբերում և հետևյալ խոսքը. «Այստեղ է սուրբերի համբերությունը, այստեղ են Աստծո պատվիրանքները և Յիսուսի հավատքը պահողները (Հայտ. 14:12): Սրան է վերաբերում և հետևյալը. «Եվ երկնքից մի ձայն լսեցի, որ ասում էր ինձ. Գրիր, Երանելի են այն մեռելները, որ Տերումն են ննջում այսուհետև. այո, Հոգին ասում է, որ իրանց աշխատանքիցը հանգիստ կառնեն և նրանց գործերը գնում են նրանց հետևից» (Հայտ. 14:13): Մեր Տերը ազդարարեց, որ Իսրայելի ժողովուրդը կցրվի հեթանոսների մեջ, բայց որոշված ժամանակին կրկին կհավաքվի ավետյալ երկիրը: «Երուսաղեմը հեթանոսներից ոտնակոխ կլինի, մինչև որ հեթանոսների ժամանակները կատարվին» (Ղուկ. 21:24): Հինգերորդ կնիքում (Հայտ. 6:9–11) խոսքը գնում է սպանվածների հոգիների մասին սեղանի ներքև, որ մորթված էին Աստծո խոսքի համար և այն վկայության համար, որ ունեին: Նկատենք, որ այդ մարտիրոսները դեռ չունեին Հիսուսի վկայությունը: Նրանք կառչել էին Աստծո Խոսքին չճանաչելով Հիսուսին որպես Մեսսիա: Այստեղ խոսքը գնում է բոլոր հրեաների մասին, որոնք սպանվել էին միայն նրա համար, որ հրեա էին: Նրանց մեծ ձայնով աղաղակը դատաստանի և վրեժի պահանջով խոսում է այն մասին, որ նրանք դեռ չէին փրկագնվել: Փրկագնվածները աղաչում են. «Հայր, ներին իրենց, որովհետև չգիտեն թե ինչ են անում»: Բայց նրանք աղաղակում էին մեծ ձայնով, ասելով. «Մինչև ե՞րբ, ով սուրբ Տեր և ճշմարիտ, չես դատում և մեր արյունի վրեժը չես առնում երկրի վրա բնակողներից»: Արդար Դատավոր Աստվածը հրամայեց նրանցից ամեն մեկին տալ սպիտակ հանդերձներ, «և ասվեցավ նրանց, որ տակավին մի քիչ ժամանակ հանգիստ առնեն, մինչև որ նրանց ծառայակիցները և նրանց եղբայրներն էլ կատարվեն, որ նրանց պես սպանվելու են: Ծառայակիցներ բառը այստեղ նշանակում է ծառա, ինչպես և գերմանական թարգմանությունում է նշված: Աստվածաշնչյան մարգարեությունում իսրայելացիները անվանվում են ծառա և աղախին, մինչդեռ նորկտակարանյան եկեղեցին կազմված է Աստծո որդիներից և դուստրերից: Անկասկած ծառայակից, կամ ծառա ասելով հասկացվում են 144 000 (հրեաները), որոնք երկու վկաների ծառայության միջոցով կհավատան և մեծ նեղության երեքուկես տարիների ընթացքում նեռի կողմից կհալածվեն և կսպանվեն: